ප්‍රථම මුද්‍රණය - 1992

නුවරඑළිය දිසාවේ තොරතුරු අනාවරණය කිරීමකි

1. හැඳින්වීම
01 නුවර එළිය - වලපනේ -කොත්මලේ -
හඟුරන්කෙත - ගිනිගත්තේන (අඹගමුව)
2. භූ විද්‍යාත්මක තොරතුරු
භූ විෂමතාවය - දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි ප්‍රධාන කඳු වැටී - ජල වහනය වර්ෂාපතනය - උෂ්ණත්වය - ඛනිජ වර්ග භෝග වගාව ස්වාභාවික වනාන්තර
3. ඓතිහාසික තොරතුරු
ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය - අනුරාධපුර යුගය - ගැමුණු කුමරු කොත්මලේට පළා ඒම - ක්‍රිස්තු වර්ෂයට පසු යුගය පොලොන්නරු යුගය කොත්මලේට වැඩම වීම φες τις - දඹදෙනි යුගය- දළදා, පාදා ආපසු වැඩමවීම - ගම්පොළ යුගය - යුගය - මහනුවර යුගය - - ක්‍රි.ව. 1815 ට පසු සීතාවක ආඩි බලය මැඩ පැවැත්වීම කොත්මලේ පුවත් - වලපනේ පුවත් - ඉංග්‍රීසි නිලධාරියෙකුගේ පැමිණිල්ලක්- හඟුරන්කෙත පුවත
4. සෙල්ලිපි
ගුරුගල ලෙන් ලිපිය-ලීනියාගල ලෙන් ලිපිය- හඟුරන්කෙත ගල් කැබැල්ලක් - පන්නල ගිරි ලිපිය - නුවරඑළිය දිසාපති කාර්යාලයේ පුවරු ලිපිය හඟුරන්කෙත පුවරු ලිපිය - වැවකැලේ ටැම් ලිපිය - රැකිටිපේ පුවරු ලිපිය - දෙලුන් ගහ කොටුව ටැම් ලිපිය - විල්වල ගිරි ලිපිය - දියතලා පව්වේ ගිරි ලිපිය -උනන් තැන්නේ වැම් ලිපිය - පුසුල් පිටිය ගිරි ලිපිය-අරත්තන විහාරීය සන්නස -අඹගමුව ගිරි ලිපිය
5. ආගමික තොරතුරු
බෞද්ධාගමික තොරතුරු - ශාසනාරක්ෂක මණ්ඩල - දසසිල් මාතාවන් ගණන සහ ආරාම - පෞරාණික පිද්ධස්ථාන - පොත්ගුල් විහාරය අරත්තන - මාදන්වල -විල් වල මොරපාය වෑගම බෝවල - ලීනියාගල වටරක්ගොඩ - යටිමාදුර උඩමාදුර මලුවේගොඩ පුසුල් පිටිය මල් හැව - දිඹුල - නියම්ගම්දොර - කඩ දොර මොරපේ - යතුරු ගැහූ වටද්දර - තිස්පනේ - මොර ලියද්ද - බඹරකැලේ - බෞද්ධාගමික උත්සව - හඟුරන්කෙත ඇසළ පෙරහැර - මොරපේ කතරගම් දේවාලයේ ඇසළ පෙරහැර
හින්දු ආගමික තොරතුරු
සීතා අම්මාන් කෝවිල ශ්‍රී මුත්තු මාරියම්මන් ආලයම් කෝවිල - ශ්‍රී කදිරවේලායුද ස්වාමි කෝවිල ශ්‍රී පතන්නි මාරි අම්මා කෝවිල - ශ්‍රී කදිරේෂන් කෝවිල - ශ්‍රී මානික්ක පුල්ලෙයාර් කෝවිල
ක්‍රිස්තියානි ආගමික තොරතුරු
ශාන්ත සේවියර් පල්ලිය අනෙකුත් ක්‍රිස්තියානි පල්ලි පිහිටි ස්ථාන - කන්‍යාරාම පාඨශාලා - විවිධ ක්‍රිස්තියානි සංවිධාන ක්‍රිස්තියානි මුස්ලිම් ආගමික තොරතුරු - මස් ස්ජිදුල් කාබීර් ජුම්මා මුස්ලිම් පල්ලිය - අනිකුත් මුස්ලිම් පල්ලි පිහිටි ස්ථාන
6 ජනගහනය
උපත් අනුපාතිකය ස්වාභාවික ජනගහන වර්ධන වේගය - ප්‍රාදේශීය උප දිසාපති කොට්ඨාශ අනුව ජනගහන ව්‍යාප්තිය ජනගහන ව්‍යාප්තිය නාගරික වතු හා ග්‍රාමීය ජාතීන් අනුව ජනගහනය
7. සංස්කෘතික සම්පත්
කෞතුකාගාර හා කෞතුක වස්තු සංරක්ෂණය සඳහා ඇති ආයතන සහ පහසුකම් - දිසාවේ සංස්කෘතික සම්පත්වල අවශ්‍යතා, ගැටළු හා ඒ පිළිබඳ යෝජනා සංස්කෘතිකමය උත්සව කෙහෙල්ගමු දේවා ලයේ ගම්මඩු උත්සවය ජන ගායනා, නැටුම්. ගැයුම්, වැයුම් පිළිබඳ පාරම්පරික ශිල්පීන්, යන්ත්‍ර - මන්ත්‍ර, ජ්‍යොතිෂකරුවන් හා පාරම්පරික වෙදුන් පිළිබඳ විස්තර - ජන ඇදහිලි හා විශ්වාසයන්
8. සන්නිවේදනය
අම්බලම් වලට රැස්වීම - ගිනි ලැවීම හා දුම් ගැස්වීම
9. නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික් කොඩිය
වලපනේ කොඩිය - නුවර එළිය දිස්ත්‍රික් කොඩිය කොත්මලේ කොඩිය
10. වැදගත් ස්ථාන කිහිපයක්
නීල ගරුඬ පාෂාණය - ස්ත්‍රී පුර - රුපහ - රන්දෙනි ගල ජලාශය - දමුණුමෑය-හම්බිලියේ ගල්ලෙන හප්පාවර - මාළිගාතැන්න- මන්දාරම්පුර - කොත්මලේ ජලාශය - කඩදොර - කොටගේ පිටිය -විජයබාහුකන්ද රාවණාගොඩ - කොත්තුනු ගොඩ - පිදුරුතලාගල කන්ද - ලෝකාන්තය - හග්ගල මල්වත්ත - වික්ටෝරියා උද්‍යානය - ග්‍රෙගරි වැව - කන්දේ ඇළ - ශාන්තිපුරය- ගිනිගත්හේන ලක්ෂපාන විදුලි බල මධ්‍යස්ථානය විමල සුරේන්ද්‍ර විදුලි බල මධ්‍යස්ථානය - සමනල විදුලි බල මධ්‍යස්ථානය නව ලක්ෂපාන විදුලි බල මධ්‍යස්ථානය - කැනියොන් විදුලි බල මධ්‍යස්ථානය
ජායාරූප
1. නුවරඑළිය ග්‍රෙගරි වැවේ දර්ශනයක්
2. නුවරඑළිය නගරය පසු පසින් දිස්වන පිදුරුතලාගල කඳු වැටිය
3. නුවරඑළිය ශාන්ත සේවියර් පල්ලිය
4. නුවර එළිය මස් පිදුල් කාබීර් ජුම්මා මුස්ලිම් පල්ලිය
5. නුවරඑළිය - හැටන් මාර්ගය අසළ පිහිටි අඩි 281 ක් උසැති ඩෙවන් දිය ඇල්ල
6. කොත්මලේ පුසුල් පිටිය විහාරස්ථානයේ චෛත්‍යය
7. කොත්මලේ පුසුල්පිටිය විහාරස්ථානයේ ශෛලමය බුදු පිළිමය
8. කොත්මලේ පුසුල් පිටිය විහාරස්ථානයේ ඕලන්ද පහන
9. හඟුරන්කෙත මාදන්වල විසාරස්ථානය
10. හඟුරන්කෙත දමුණුමෑය ග්‍රාමයේ පිහිටි වැලිවිට අසරණ සරණ සරණංකරාභිධාන සංඝ රාජ හිමියන් වැඩ විසූ ගල්ලෙන
11. වලපනේ වටරත්ගොඩ විහාරස්ථානයේ පෞරාණික චෛත්‍යය
12. හඟුරන්කෙත නගරයේ පිහිටි ප්‍රතිසංස්කරණයට ලක් වූ පැරණි අම්බලම. ඉදිරිපිට ඇත්තේ පැන් කාලියකි.
13. හඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාර මන්දිරය
14. සඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාර මාළිගාවේ සඳකඩ පහණ
15. හඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාර මාළිගාවේ මකර තොරණ
16. සඟුරන් කෙත පොත්ගුල් විහාර මාළිගාවේ පැරණි චෛත්‍යය
17. හඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාර මාළිගාවේ පුස්කොළ පොත්ගුල
18. හඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාර මාළිගාවේ ගජසිංහ රූපය
19. හඟුරන්කෙත අරත්තන රජ මහ විහාරස්ථානයේ දොරටුපාල රූපය
20. හඟුරන්කෙත අරත්තන රජ මහ විහාරස්ථානයේ ගල් පඩියක නෙලා ඇති ලියවැලක්
21. හඟුරන්කෙත අරත්තන රජ මහ විහාරස්ථානයේ දොරටුපාල රූප දෙකක්
22. හඟුරන්කෙත විෂ්ණු දේවාලය පසු පස පිහිටි පංචනාරි ඝටය

සිතියම්
නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය - සමුච්ඡරේඛා සිතියම්
නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය - ගංගා සහ කඳුවැටි
නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කය - මහා මාර්ග හා දුම්රිය මාර්ග

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
ග්‍රන්ථ සම්පාදනය සඳහා ආශ්‍රිත පුද්ගලයක්